از خود راضی بودن، یکی از بزرگ‌ترین موانع خلاقیت است؛ انجام آنچه به آن تسلط دارید، راحت‌تر از سرمایه‌گذاری در آنچه که نمی دانید است. رهبران کسب و کار می توانند با بسیج کردن اعضای تیم خلاق و فراهم کردن فضایی برای نوآوری بر این مانع غلبه کنند.
ابزار های مختلفی وجود دارد که می توانید برای خلاقیت بیشتر در محل کار استفاده کنید، حل مسئله به روش خلاقانه یکی از آنهاست که توسعه راه حل های نوآورانه برای مشکلات دشوار را تسهیل می کند.
حل مسئله به روش خلاقانه چیست؟
تحقیق، در هنگام حل مسئله ضروری است؛ اما گاهی مشخص کردن علت خاص یک مشکل آسان نیست. این می تواند زمانی رخ دهد که زمان کافی وجود نداشته باشد یا نظرات متفاوتی در مورد علت اصلی آن مشکل وجود داشته باشد.
در چنین مواردی، می‌توانید از حل مسئله به روش خلاقانه استفاده کنید، که به شما این امکان را می‌دهد که راه‌حل‌های بالقوه را بدون در نظر گرفتن اینکه مشکل تعریف شده است یا نه، کشف کنید.
در مقایسه با سایر فرایندهای نوآوری، حل مسئله به روش خلاقانه ساختارمندی کمتری دارد و جستجوی راه حل های باز را تشویق می کند. همچنین بر توسعه دیدگاه و نظرات جدید و همچنین پرورش نوآوری در محل کار تمرکز دارد. مزایای آن عبارتند از:
یافتن راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات پیچیده: تحقیقات دقیق می‌تواند پیچیدگی یک مشکل را به اندازه کافی نشان دهد. در حالی که سایر فرآیندهای نوآوری بر این اطلاعات تکیه میکنند، حل خلاقانه مسئله می تواند بدون آن راه حل هایی را ارائه دهد.
انطباق با تغییر: کسب و کار دائما در حال تغییر است و رهبران کسب و کار باید خود را وفق دهند. حل مسئله به روش خلاقانه به غلبه بر چالش های پیش بینی نشده و یافتن راه حل برای مشکلات غیر متعارف کمک می کند.
تشویق به نوآوری و رشد: در کنار پیدا کردن راه حل، حل مسئله به روش خلاقانه، جرقه ایده های نوآورانه ای را ایجاد می کند که باعث رشد شرکت می شود. این ایده‌ها می‌توانند درنهایت باعث بهبود کارایی شرکت در بخش های مختلف شود.
حل مسئله به روش خلاقانه، به طور سنتی مبتنی بر اصول کلیدی زیر است:
1. تعادل تفکر واگرا و همگرا
دو ابزار اصلی برای یافتن راه حل با استفاده از حل مسئله به روش خلاقانه: واگرایی و همگرایی. واگرایی همه ایده ها را در پاسخ به یک مشکل ارائه می کند، در حالی که همگرایی آنها را به فهرستی کوتاه محدود می کند. این دو عمل یکدیگر را متعادل می کنند و ایده ها را به راه حل های مشخص تبدیل می کند.
2. مشکلات را به عنوان سؤال باز تعریف کنید
با قالب بندی مسائل به عنوان سوال، به جای تمرکز بر موانع، بر راه حل ها تمرکز می کنید؛ این آزادی ایده‌های بالقوه را فراهم می‌کند.
3. داوری ایده ها را به تعویق بیندازید
هنگام طوفان فکری، عکس العمل فوری به ایده ها می تواند طبیعی باشد، اما قضاوت های فوری در فرآیند ایده پردازی اختلال ایجاد می کند. حتی ایده‌هایی که غیرقابل قبول به نظر می‌رسند می‌توانند پس از اکتشاف و توسعه بیشتر به نوآوری‌های برجسته تبدیل شوند.
4. به جای «نه، اما» روی «بله، و» تمرکز کنید
کاربرد کلمات منفی مثل “نه” باعث کاهش تفکر خلاق می شود. در عوض، از زبان مثبت برای ساختن و حفظ محیطی استفاده کنید که توسعه ایده‌های خلاقانه و نوآورانه را تقویت می‌کند.
حل مسئله به روش خلاقانه و تفکر طراحی
در حالی که حل مسئله به روش خلاقانه، توسعه ایده های نوآورانه را از طریق جریان کاری کمتر ساختار یافته، تسهیل می کند، تفکر طراحی رویکرد بسیار سازمان یافته تری دارد.
تفکر طراحی یک فرآیند مبتنی بر راه حل و انسان محور است که به ایده پردازی و توسعه راه حل ها کمک می کند.Srikant Datar رئیس دانشکده بازرگانی هاروارد، برای توضیح تفکر طراحی از یک چارچوب چهار مرحله ای استفاده می کند.
چهار مرحله عبارتند از:
Clarify: مرحله شفاف سازی به شما این امکان را می دهد تا مشکلات را شناسایی و با کاربر همدلی کنید. مشاهدات و بینش ها با تحقیقات کامل به دست می آیند و سپس یافته ها، مجددا به صورت بیان مسئله یا سوال باز تعریف می شوند.
ایده پردازی: ایده پردازی فرآیند ارائه ایده های نوآورانه است، واگرایی ایده های مرتبط با حل مسئله به روش خلاقانه، تمرکز اصلی است.
توسعه: در مرحله توسعه، ایده ها به آزمایش تبدیل می شوند. ایده ها همگرا می شوند و از طریق نمونه سازی و نقد باز، مورد بررسی قرار می گیرند.
پیاده سازی: پیاده سازی شامل ادامه آزمایش برای اصلاح راه حل و تشویق به پذیرش آن است.
حل مسئله به روش خلاقانه، اساساً در مرحله ایده پردازی تفکر طراحی عمل می‌کند، این به این دلیل است که تفکر طراحی یک فرایند تکراری است که بین مراحل تولید و پیگیری ایده ها حرکت می کند. این طبیعی است و تشویق می شود، زیرا نوآوری مستلزم بررسی ایده های متعدد است.
ابزارهای حل مسئله به روش خلاقانه
ابزارهای کاربردی و مفید بسیاری در فرآیند حل مسئله به روش خلاقانه وجود دارد که در ادامه این مقاله سه مورد آن را برایتان شرح می‌دهیم:
1. داستان مشکل را تعریف کنید:
یکی از راه‌های نوآوری و ابزار های حل مسئله به روش خلاقانه، این است که داستانی درباره مشکل تعریف کنید تا بفهمید این مشکل، چگونه بر کاربران تأثیر می‌گذارد و چه راه‌حل‌هایی به بهترین وجه با نیازهای آنها سازگار است. مراحل زیر را برای استفاده صحیح از این ابزار طی کنید:
(UDP undesired phenomena)را شناسایی کنید
داستان مشکل را تعریف کنید تا پدیده های نامطلوب (UDP) را شناسایی کنید. به عنوان مثال، شرکتی را در نظر بگیرید که چاپگرهایی تولید می کند که بیش از حد گرم می شوند. در این مورد UDP این است: «پرینترهای ما بیش از حد گرم می شوند».
در زمان به جلو حرکت کنید
برای حرکت رو به جلو در زمان، بپرسید: “چرا این یک مشکل است؟” به عنوان مثال، آسیب جزئی می تواند یکی از نتایج داغ شدن بیش از حد ماشین ها باشد. در موارد شدیدتر، چاپگرها ممکن است آتش بگیرند. اگر به بیش از یک UDP فکر می کنید از تعریف چندین داستان مشکل نترسید.
در زمان به عقب حرکت کنید
برای حرکت رو به عقب در زمان، بپرسید: “چه چیزی باعث این UDP شد؟” اگر نمی توانید مشکل ریشه ای را شناسایی کنید، به این فکر کنید که معمولاً چه چیزی باعث ایجاد UDP می شود. برای پرینترهایی که بیش از حد گرم می شوند، استفاده بیش از حد می تواند یک دلیل باشد.
پیروی از چارچوب سه مرحله‌ای بالا به تعریف داستان مشکل، کمک می‌کند:
چاپگر بیش از حد استفاده شده است.
چاپگر بیش از حد گرم می شود.
چاپگر خراب می شود.
زنجیرها را بشکنید
در این مرحله، چندین خط داستانی UDP خواهید داشت. دو مورد مشابه را در نظر بگیرید و روی شکستن زنجیرهای متصل کننده آنها تمرکز کنید. این را می توان از طریق وارونگی یا خنثی سازی انجام داد.
- وارونگی: وارونگی رابطه بین دو UDP را تغییر می‌دهد، برای مثال، اگر UDP این باشد که “هرچه X بیشتر اتفاق بیفتد، احتمال وقوع Y بیشتر است”، وارونگی معادله را به “هرچه X بیشتر اتفاق بیفتد، احتمال وقوع Y کمتر است” تغییر می دهد. وارونگی در مثال چاپگر: ” هرچه چاپگر بیشتر استفاده شود، احتمال داغ شدن بیش از حد آن کمتر می شود؟” خلاقیت نیازمند یک ذهن باز است، صرفا به این دلیل که یک ایده در ابتدا بعید به نظر می رسد به این معنی نیست که نمی توان آن را بیشتر دنبال کرد.
- خنثی سازی: در خنثی سازی، رابطه علت و معلولی بین X و Y را به طور کامل حذف می شود. یعنی معادله بالا تبدیل می شود به “کمتر یا بیشتر اتفاق افتادن X تاثیری بر Y ندارد”. در مورد چاپگرها، خنثی سازی، این رابطه را به این صورت بیان می کند که «هرچه کمتر یا بیشتر از چاپگر استفاده شود تاثیری بر داغ شدن بیش از حد آن ندارد».
2. طوفان فکری
طوفان فکری ابزاری است که با تکرار فرایند تفکر طراحی می تواند بسیار موثر باشد. این شامل بحث و مناظره درباره ی ایده ها و موضوعات، در یک محیط گروهی است. این امر تولید ایده و کاوش را تسهیل می کند زیرا اعضای تیم، یک مفهوم را از منظرهای متعدد و متفاوت در نظر می گیرند.
میزبانی جلسات طوفان فکری می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند تفکر گروهی یا طفره رفتن اجتماعی شود. برای مبارزه با این مشکلات، از یک روش طوفان فکری سه مرحله‌ای که شامل واگرایی و همگرایی است، استفاده کنید:
- از هر یک از اعضای گروه بخواهید تا حد امکان ایده‌های بیشتری ارائه کند و آنها را یادداشت کند تا مطمئن شوید که جلسه طوفان فکری سازنده است.
- با به اشتراک گذاشتن و بررسی جمعی هر ایده به عنوان یک گروه، به واگرایی ایده ها ادامه دهید. هدف، ایجاد محیطی است که از این بحث آزاد ایده های جدید، الهام گرفته شود.
- همگرایی ایده ها را با محدود کردن آنها به چند گزینه قابل بررسی آغاز کنید. هیچ “تعداد مناسبی از ایده ها” وجود ندارد. تا زمانی که منابع لازم برای انجام این کار را دارید، از بررسی همه آنها نترسید.
3. جهان های جایگزین
ابزار جهان های جایگزین، یک رویکرد همدلانه برای حل مسئله به روش خلاقانه است. این شما را تشویق می کند تا در نظر بگیرید که چگونه فردی در دنیایی دیگر با موقعیت شما برخورد می کند.
برای مثال، اگر نگران این هستید که چاپگرهایی که تولید می‌کنید بیش از حد گرم می‌شوند و آتش می‌گیرند، در نظر بگیرید که صنعتی دیگر چگونه با این مشکل برخورد می‌کند. چگونه یک کارشناس خودرو آن را حل می کند؟ یا یک آتش نشان؟
وقتی به جهان های جایگزین فکر می کنید، ذهن خود را باز کنید. هدف پیدا کردن سریع راه حل نیست، بلکه هدف، ادامه روند ایده پردازی از طریق واگرایی و جستجوی ایده هاست.
سخن آخر
ابزار های مختلفی وجود دارد که می توانید برای خلاقیت بیشتر در محل کار استفاده کنید، حل مسئله به روش خلاقانه یکی از آنهاست که توسعه راه حل های نوآورانه برای مشکلات دشوار را تسهیل می کند.این ابزار، به شما این امکان را می‌دهد که راه‌حل‌های بالقوه را بدون در نظر گرفتن اینکه مشکل تعریف شده است یا نه، کشف کنید.
با اینکه، حل مسئله به روش خلاقانه یک فرآیند مفهومی ساده است، اما برای هر فرآیند نوآوری حیاتی است. اگر تا به حال از آن استفاده نکردید، با این فرآیند آشنا شده و شروع به استفاده از آن کنید. متوجه خواهید شد که برای نوآوری شما معجزه می کند.
